Như chúng ta đã biết, bạo lực học đường là một vấn đề đáng lo ngại không chỉ ở bậc học lớn mà còn trong môi trường mầm non. Những hành vi như la mắng, trêu chọc, xô đẩy giữa các bé hoặc từ người lớn đối với trẻ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, cảm xúc và sự phát triển toàn diện của trẻ. Do đó, việc phòng chống bạo lực học đường cần sự chung tay của gia đình, nhà trường và cộng đồng.
1. Thế nào là bạo lực học đường?
- Bạo lực học đường là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập, xâm hại thân thể, sức khỏe, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm; cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần của người học xảy ra trong cơ sở giáo dục hoặc lớp độc lập.
2. Bạo lực đối với trẻ em là các hành vi sau:
- Lăng nhục, chửi mắng, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý, gây tổn thương về tinh thần, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
- Hành hạ, ngược đãi, đánh đập hoặc có hành vi cố ý xâm hại đến sức khoẻ, tính mạng của trẻ em.
- Đối xử tồi tệ, bắt nhịn ăn, nhịn uống, bắt chịu rét, mặc rách, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân, bắt làm những việc trái đạo đức xã hội.
- Cưỡng ép lao động quá sức, quá thời gian quy định, làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với chất độc hại và những công việc trong các cơ sở kinh doanh dịch vụ và dễ bị lợi dụng hoạt động mại dâm.
3. Hậu quả của hành vi bạo lực:
- Để lại hậu quả nặng nề cho trẻ em.
+ Về thể chất: Đau đớn, thương tích, ảnh hưởng xấu đến phát triển cơ thể.
+ Về trí tuệ: Học hành giảm sút, chậm phát triển trí tuệ.
+ Về hành vi: Thụ động, ngại giao tiếp, rối loạn hành vi, hung hăng, cư xử bạo lực với ngưới khác.
+ Về tâm lý: Mặc cảm, tự ti, mất lòng tin, thờ ơ, né tránh, gây rối nhiễu tâm lý.
- Làm xói mòn đạo đức gia đình và xã hội, gây bất ổn hoặc tan vỡ gia đình, ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn của cộng đồng và xã hội.
4. Một số biểu hiện của trẻ em bị bạo lực:
- Trên cơ thể: Vết thâm tím, trầy xước; vết thương xuất hiện ở những chỗ thường khó có thương tích khi bị ngã; vết thương đang lên da non, vết sẹo, vết trầy xước…Vết bỏng do thuốc lá hoặc bàn là, nước sôi, xuất hiện ở nhiều chỗ trên cơ thể. Vết gãy, vỡ rạn xương...
- Về tâm lý, thái độ và hành vi: Trẻ sợ hãi, hoảng loạn, né tránh tiếp xúc, có hành vi tự hủy hoại mình, kết quả học tập sút kém.
5. Làm sao để biết trẻ là nạn nhân của bạo lực học đường?
Dù trẻ không nói, hành vi bạo lực thường để lại dấu hiệu rõ rệt mà phụ huynh có thể quan sát thấy từ con em mình:
- Xuất hiện các vết thương, bầm tím không rõ nguyên nhân.
- Sinh hoạt bất thường, kém ăn, khó ngủ hoặc ngủ li bì.
- Sức khỏe thay đổi, ốm, sốt, xuất hiện triệu chứng đau đầu, đau bụng, dễ bị hoảng loạn (la hét, ác mộng, giật mình).
- Không muốn đến trường.
- Từ chối chia sẻ về bạn bè hay các hoạt động diễn ra tại trường lớp.
- Từ chối tham gia các hoạt động của gia đình, nhà trường, cô lập bản thân và chỉ muốn ở một mình.
- Buồn bã, tức giận, lo âu, sợ hãi vô cớ.
- Tự làm đau bản thân (cắt tay, đập đầu, đấm vào tường, tự đốt bản thân…)
6. Các biện pháp phòng chống bạo lực học đường:
* Đối với nhà trường:
- Tập huấn nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho giáo viên.
- Thực hiện nghiêm túc các quy định về quy tắc ứng xử tới CBQL, GV, NV. Nâng cao đạo đức nhà giáo, nói không với bạo hành trẻ em.
- Xây dựng môi trường làm việc tích cực, thân thiện, không tạo áp lực cho giáo viên, nhân viên.
- Tạo môi trường học tập an toàn, thân thiện và lành mạnh cho trẻ.
- Hướng dẫn trẻ một số kỹ năng xử lý tình huống và giáo dục trẻ bằng phương pháp tích cực
- Quan sát, phát hiện kịp thời các dấu hiệu bất thường để can thiệp ngay từ sớm.
* Đối với giáo viên:
- Xác định rõ vai trò trách nhiệm của giáo viên đối với trẻ, có tâm huyết với nghề (yêu nghè, mến trẻ)
- Tự rèn luyện và bồi dưỡng kỹ năng kiểm soát tâm lý, biết kiềm chế bản thân khi nóng giận. Chú trọng bồi dưỡng thường xuyên về kiến thức chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ.
- Tích cực học tập và làm theo tư trưởng, đạo đức, phong cách Hồ chí Minh và thực hiện tốt cuộc vận động "Mỗi thầy cô giáo là tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo"; thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực".
* Đối với cha mẹ trẻ:
- Phối hợp tốt với nhà trường quan tâm tới trẻ và thường xuyên trao đổi thông tin với giáo viên về tình hình sức khỏe cũng như tâm lý của trẻ để giáo viên nắm bắt được và cùng giáo viên đưa ra những biện pháp phối hợp trong chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ
- Để đảm bảo an toàn cho trẻ về thể chất và tinh thần giúp trẻ phát triển toàn diện về đức - trí - thể - mỹ. Trường Mầm non Phụng Công kính mong các đồng chí cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và cha mẹ trẻ hãy cùng chung tay xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, vì hạnh phúc của trẻ thơ mà giành những gì tốt đẹp cho con trẻ. Phấn đấu không có tệ nạn, không bạo lực, không bạo hành.
Dưới đây là một số hình ảnh của trẻ khi học trong trường được các cô quan tâm, chăm sóc, dạy dỗ, yêu mến và được trải nghiệm các hoạt động: